Dawa za minyoo

HealthWiki > Toleo Jipya: Mahali Pasipo na Daktari > Kuwatunza watoto > Dawa za minyoo

Kuwatunza watoto: Madawa

 

Kuwatunza watoto: Madawa

Dawa tu hazitoshi kuondoa minyoo mwilini au kudhibiti maambukizi yake kwa muda mrefu. Usafi wa mtu binafsi na jamii kwa ujumla pia unahitajika. Maambukizi ya minyoo yanaweza kuenea kwa urahisi miongoni mwa wanafamilia. Hivyo mwanafamilia 1 anapokuwa na minyoo, ni muhimu kutibu familia nzima.

Mebendazo

---

Mebendazo hufanya kazi dhidi ya safura, askarisi, trikurisi (trichuris au whipworm), na mchangouzi (pinworm au threadworm). Pia husaidia dhidi ya trikinosisi (trichinosis) lakini siyo sana. Ingawa kawaida haina madhara ya pembeni, mara chache huenda kukawa na maumivu tumboni au kuharisha iwapo mgonjwa ana minyoo mingi mwilini.

Muhimu

Epuka mebendazo wakati wa miezi 3 ya kwanza ya ujauzito kwa sababu inaweza kumuathiri mtoto aliyeko tumboni. Usitoe kwa mtoto mwenye umri chini ya mwaka 1.

Jinsi ya kutumia

Kwa ajili ya mchangouzi (pinworm au threadworm)

Mwaka 1 hadi mtu mzima: toa miligramu 100, mara 1 kwa njia ya mdomo. Rudia ndani ya wiki 2 kama inahitajika.

Kwa ajili ya askarisi,trikurisi (whipworm au trichuris) na safura

Mwaka 1 hadi mtu mzima: toa miligramu 100, mara 2 kila siku kwa siku 3 (jumla ya vidonge 6). AU
toa kidonge 1 cha miligramu 500, mara 1 tu.

Kuzuia askarisi (roundworm) mahali ambapo imeenea

Mwaka 1 hadi mtu mzima: toa miligramu 500, kila miezi 4 hadi 6.

Kwa ajili ya trikinosisi (trichinosis)

Mwaka 1 hadi mtu mzima: toa miligramu 200 hadi 400, mara 3 kila siku, kwa siku 3. Halafu toa miligramu 400 hadi 500, mara 3 kila siku kwa siku zingine 10. Kama kutakuwa na maumivu au hata matatizo ya kuona, pia toa dawa kutoka kundi la steroidi kama vile prednisoloni (prednisolone), miligramu 40 hadi 60, mara 1 kila siku kwa siku 10 hadi 15.

Albendazo

---

Albendazo inafanana na mebendazo, lakini huwa ni ghali zaidi. Hufanya kazi dhidi ya safura, askarisi, trikinosisi, mchangouzi (pinworm au threadworm), na aina nyingine ya michango -strongloidi (strongyloides). Madhara ya pembeni ni nadra sana.

Muhimu

Epuka albendazo katika miezi 3 ya kwanza ya ujauzito kwani inaweza kumuathiri mtoto aliyeko tumboni. Usitoe kwa watoto chini ya mwaka 1.

Jinsi ya kutumia

Kwa ajili ya mchangouzi, askarisi, trikurisi, na safura.

Mwaka 1 hadi 2: toa miligramu 200, mara 1.
Zaidi ya miaka 2: toa miligramu 400, mara 1. Rudia ndani ya wiki 2 kama itahitajika.

Kwa ajili ya trikinosisi (trichinosis)

Toa miligramu 400, mara 2 kila siku kwa siku 8 hadi 14. Kama kuna maumivu au matatizo katika kuona, pia toa dawa kutoka kundi la steroidi kama vile prednisoloni (prednisolone), miligramu 40 hadi 60, mara 1 kila siku 10 hadi 15.

Pamoti, pamoti pirante (Pyrantel pamoate), Epirante emboneti (pyrantel embonate)

---

Pirante (pyrantel) hufanya kazi dhidi ya mchangouzi,safura,na askarisi, lakini inaweza kuwa ghali. Mara chache husababisha kutapika, kizungunguzungu, au maumivu ya kichwa. Usitoe kwa mtu yeyote ambaye pia anatumia piperazini (piperazine)- dawa nyingine ya minyoo.

Jinsi ya kutumia

Kwa ajili ya safura na askarisi: toa dozi 1 tu.
Kwa ajili ya mchangouzi: toa dozi 1, subiri wiki 2, halafu toa dozi nyingine.

Toa miligramu 10 kwa kila kilo. Kama huwezi kumpima mtoto toa dozi kwa kuzingatia umri kama ifuatavyo:
Chini ya miaka 2: toa miligramu 62 (¼ ya kidonge cha miligramu 250).
Miaka 2 hadi 5: toa miligramu 125 (½ kidonge cha miligramu 250).
Miaka 6 hadi 9: toa miligramu 250 (kidonge 1 cha miligramu 250).
Miaka 10 hadi 14: toa miligramu 500 (vidonge 2 vya miligramu 250).
Zaidi ya miaka 14: toa miligramu 750 (vidonge 3 vya miligramu 250).

Kwa ajili ya Tegu (tape worm)

Kuna aina kadhaa za tegu. Dawa ya prazikante (Praziquantel) au niklosamidi (niclosamide) kutibu aina zote 2. Kama maambukizi ya tegu yamefika kwenye ubongo au yanasababisha mashambulio, mgonjwa atahitaji kupewa albendazo na dawa za kupambana na mashambulio, na anapaswa kupata msaada haraka.

Prazikante (Praziquantel)

---

Madhara ya pembeni

Prazikante inaweza kusababisha uchovu, kizunguzungu, maumivu ya kichwa, hamu ya kula kupungua, na kichefuchefu. Lakini madhara ya pembeni hayo ni nadra kama dozi ndogo itatumika kutibu tegu.

Jinsi ya kutumia

Kwa aina nyingi za tegu, zikiwemo tegu za kwenye nyama ya ng’ombe na tegu za kwenye nyama ya nguruwe

Tumiaa miligramu 5 hadi 10 mg kwa kilo, mara 1 tu. Au toa dozi kulingana na umri:
Miaka 4 hadi 7: toa miligramu 150 (¼ kidonge), mara 1 tu.
Miaka 8 hadi 12: toa miligramu 300, mara 1 tu.
Zaidi ya miaka 12: toa miligramu 600, mara 1 tu.

Kwa ajili ya tegu dogo (dwarf tapeworm au H. nana)

Tumia miligramu 25 kwa kilo katika dozi 1. Hlafu rudia ndani ya siku 10. Au toa dozi kulingana na umri:
Miaka 4 hadi 7: toa miligramu 300 hadi 600 (½ kidonge hadi kidonge 1) kwa dozi.
Miaka 8 hadi 12: toa miligramu 600 hadi 1200 kwa dozi.
Zaidi ya miaka 12 : toa miligramu 1500 kwa dozi.

Niklosamidi (Niclosamide)

---

Niklosamidi hupambana na tegu waliopo kwenye matumbo, lakini siyo vifuko vya mayai ya tegu nje ya matumbo.

Jinsi ya kutumia

Tumia niklosamidi baada ya chakula kidogo cha asubuhi. Vidonge vinapaswa kutafunwa vizuri na kumezwa. Dozi inaweza kutofautiana kutegemea aina ya tegu. Hivyo mtaalam wa afya karibu nawe anaweza kutoa pendekezo zuri. Kama sivyo, tumia dozi ifuatayo: Tafuna vizuri na kumeza dozi zifuatazo. Kama ni mtoto mdogo ambaye hawezi kutafuna, saga kidonge na kuchanganya na maziwa ya mama kidogo au chakula.

Chini ya miaka 2: toa miligramu 500, mara 1 tu.
Miaka 2 hadi 6: toa gramu 1 (miligramu 1000), mara 1 tu.
Zaidi ya miaka 6: toa gramu 2, mara 1 tu.